I jeszcze raz H.Niedźwiecki: Niemniej wydaje się, że właściwie ustawiona symbioza pomiędzy tymi dwiema metodami
(mowa o licytacji klasycznej i relayowej) będzie licytacją przyszłości.   Prognozy Henryka Niedźwieckiego się sprawdziły.
Dzisiejsze systemy licytacyjne bazują na licytacji dwukierunkowej, ale niekiedy pozwalają przejść na licytację jednokierunkową,
by za chwilę znowu wrócić do dwukierunkowej wymiany informacji.
Przykład

W	E
1P	2T
2C	2BA(2P)
3K	3P
4P	pas

2BA – odzywka typu relay, forsuje (we WJ-XXI forsuje też 2P).
3K – opis ręki. 
3P – powrót do dwukierunkowej wymiany informacji, zaproszenie do szlemika.
4P – odrzucenie zaproszenia, partnerze ostrzegam cię, mam zupełne minimum otwarcia.
Z nieco lepszą kartą W licytowałby tak:

W	E
1P	2T
2C	2BA(2P)
3K	3P
4K	4C
4P

Tu W przyjął zaproszenie do cue-bidu, ale za chwilę się z niego wycofał. 
Do przyjęcia cue-bidu wystarczy nadwyżka w postaci urodziwej karty: mamy minimum PC, ale karta nam się podoba.

Ponieważ nauczyć się kilku zasad i schematów jest stosunkowo łatwo (wystarczy mieć dobrą pamięć), 
a zrozumieć, zdobyć rutynę, rozwinąć plastic valuation - znacznie trudniej, stąd ciągłe poszukiwania systemu, 
który będzie licytował za nas. My będziemy kręcić korbą a szlemy i szlemiki będą wyskakiwać jak zaczarowane. 
Uwierzcie nam, takiego systemu nie ma i nie będzie. I całe szczęście, gdyż brydż byłby wtedy bardzo nudną grą.

Coraz większa liczba polskich par dostrzega, iż klasyczna odwrotka nie jest konwencja dobrą. 
Stąd nieustające poszukiwania nowych schematów (schemat G.Matuli, St.Gołębiowskiego, wiele innych).
Rozwiązania te są jednak bardzo skomplikowane, drabinki odpowiedzi niezwykle rozbudowane.
Porozmawiajmy o wadach odwrotki. 
Przede wszystkim 2K zarezerwowanie na odwrotkę zabiera nam możliwość precyzyjnej licytacji
z silną ręką na longerze karowym, np:

W	E
1T	1P
?

Co mamy zalicytować z ręką:

A A 3 2 A W 9 7 5  A K W 7

Głosząc 3K zgubimy solidne trefle, a silnie ukierunkujemy partnera na kara. Może lepiej zgłosić ekonomiczne 2T,
ale jest to także droga w obszar zamglony. Zbłądzić będzie łatwo.
A co z taką kartą:

A A 10 8 3 A K D 7 5 2 K 2

Licytujemy 3K. Obie ręce wyglądają tak:

W	E
1T	1P
3K	3BA
?

Co ma zrobić otwierający? W pierwszym przypadku należy grac 5/6K, w drugim (karty w nawiasach) – tylko 3BA.
Moglibyśmy podawać wiele silnych rąk karowych, z którymi poruszalibyśmy się po omacku.
Dlatego sporo par otwiera 1K na pełnej strefie,12-20 (21) PC. 
Nie rozwiązuje to problemu do końca, gdyż nadal w otwarciu 1T znajdują się ręce acolowskie oparte o longer karowy.
Powyższe problemy zniknęłyby bezpowrotnie, gdybyśmy zrezygnowali z odwrotki na korzyć naturalnego rebidu 2K.
Pojawiłyby się jednak nowe. Musielibyśmy znaleźć inne odzywki (w miarę ekonomiczne) silnie uzgadniające kolor odpowiadającego.

My postanowiliśmy pójść trzecią drogą. Oto ona:

W	E
1T	1C/P
2K

2K jest dwuznaczne:
1) naturalne, 5+ kar, od 19 (18) PC
2) fit 4+ w kolorze partnera, od 19 (18) PC
(mając 15-18PC i układ 5+trefli fit 4-kartowy oraz 18-19PC układ 5+kar z fitem 4-kartowym lub 5+ w drugim kolorze starszym 
z fitem 4-kartowym licytujemy ze skokiem na wysokości trzech, patrz: konwencja kolor + fit)
Dalsza licytacja naturalna, a więc bez  szczebelków.
A co z fitem trzykartowym?
Z układem bezatutowym licytujemy 2BA, czyli sekwencja:

W	E
1T	1C/P
2BA

nie wyklucza trzech kart w kolorze partnera (ani 4 pików po 1C).
Z longerem bocznym  5+ licytujemy jego kolor, czyli:

W	E
1T	1C
2T

2T – nie wyklucza 3 kierów (ale wyklucza 4 kiery, wtedy konwencja kolor + fit lub 2K).
Ogólna zasada: Z czterema kartami w kolorze odpowiedzi i siłą 19 (18) +PC, otwierający licytuje 2K,
a następnie w kolejnym okrążeniu uzgadnia ten kolor.
Po tej dygresji, wracamy do dalszej licytacji po odwrotce.

W	E
1T	1C
2K	2P (4 kiery i 4 piki)
?

3C –  4+ kiery
pozostałe odzywki otwierającego wskazują wariant z longerem karowym 5+:
2BA – 5 kar, modelowo układ 5-3-3-2, ale będziemy tak licytować także z układem 5 kar - 4 trefle 
        czekając na 3T partnera, które wskażą układ 4414;
3T – czwarty kolor, czyli 5 kar i obawa o trefle,
3K – 6+ kar,
3P – 4 piki, sugeruje 5 kar z boku, ale może uznamy niekiedy, że lepiej uzgodnić piki 4-4 zamiast kierów 5-4;
3BA – 5 kar-3-3-2, ręka zorientowana do BA, oczywiście tu z zatrzymaniem w kolorze nie licytowanym - czyli w treflach, minimum siły.

Gracze niezbyt silni w licytacji naturalnej natychmiast będą protestować, iż chcemy ich pozbawić łatwej, bo szczebelkowej, metody bilansowania rąk. 
Uwierzcie nam, szczebelki nie są konieczne.
Przykład:

W	E
1T	1P
2C

W powyższej sekwencji 2C może być zalicytowane z  19(18), a także 25 PC. Na 1P możemy mieć 7, ale także np. 13 PC.
Rozpiętość siły może być bardzo duża, a mimo tego nie próbujemy bilansować rozdania za pomocą szczebelków.
Zwykle (statystycznie), ręka odpowiadającego mieścić się będzie w przedziale 7-10 (11) PC, 
a 12+PC będzie niezwykle rzadkim ptakiem (z tak silną ręką, damy bardzo wyraźny znak partnerowi 
lub sami przejmiemy inicjatywę wcielając się w rolę kapitana rozdania). Przedział siły 7-11 PC możemy podzielić na:
- minimum (7-8 PC),
- i maksimum (10-11 PC), 9 PC - do oceny.
W ten sposób tworzymy układ odniesienia, w którym wspólnie z partnerem będziemy się poruszać. 
Oczywiście te wszystkie limity PC, to tylko punkty orientacyjne. 
Przypominamy kolejny raz, iż właściwe 7 PC może być warte wszystkich pieniędzy, zaś źle zlokalizowane 10 PC nie zastąpi właściwych siedmiu. 

Dotyczy to przede wszystkim rąk układowych. Popatrzmy na takie rozdanie:

Znakomity szlem w trefle. Licytujemy:

W	E
1T	1C
2K	3T
3C	3P
3BA	4T
5K	5P
7T	pas

1C – negat z tą kartą nie przeszedłby nam przez gardło.
2K – naturalne lub 4+ kiery. Nie decydujemy się na splintera 4K, gdyż mamy niecodzienną wartość – renons, a także dlatego,
        iż jest to cue-bid graniczny.
3T – 5 trefli, tylko 4 kiery.
3C – uzgodnienie koloru.
3P – singleton (patrz: Sekwencje krórkościowe).
3BA – wyczekujące (waiting).
4T – cue-bid. 5K – Blackwood wyłączający 102.
5C – 1 wartość.

A teraz przelicytujmy to rozdanie klasyczną odwrotką:

W	E
1T	1C
2K	2C
?

2C – 4 kiery, 7-9 PC, układ zupełnie dowolny.
? - teraz już nie bardzo mamy co zalicytować. Oceniamy, iż co najmniej 90% graczy zapowie 4C, 
a tylko nieliczni dotrą do szlemika kierowego.
Zmieńmy rozkład i lokalizację figur ręki E.

Nawet końcówki kierowej nie możemy być pewni. Licytujemy WJ-XXI:

W	E
1T	1C
2K	3K
4C	pas

Zestawienie odpowiedzi na naturalną odwrotkę:

W	E
1T	1P
2K	?

Licytujemy, co mamy:
2C – 4+ kiery,
2P – 5+ pików,
2BA – BA,
3T – 5+trefli, tylko 4 piki (z pięcioma pikami - 2P),
3K – 5+kar, j.w.,
3C – splinter, 7-9(10) PC, 4 piki - 4+kara (z pięcioma pikami, zgłaszamy ekonomiczne 2P);
4T – splinter, j.w.,
3P – 6 pików, dobry kolor, (+),
3BA – 4333(-).
 

W	E
1T	1C
2K	?

2C – 5 kierów,
2P – 4 kiery, 4 piki,
2BA – BA,
3T – 5+trefli, tylko 4 kiery (z pięcioma - 2C)
3K – 5 kar, j.w.,
3C - 6 kierów, dobry kolor, (+)
3P – splinter, 7-9(10) PC, 4 kiery - 4+kara (z pięcioma kierami, zgłaszamy ekonomiczne 2C)
4T – splinter, j.w.,
3BA – 4333 (-).

Przypominam, że odzywki typu splinter z założenia nie powinny mieć zbyt szerokiego przedziału siły. 
Dlatego E mając układ dobry do  splintera, ale zbyt dużą siłę, tu 11 (10)+PC, 
nie powinien korzystać z tej konwencji, lecz zgłosić swój boczny kolor. 

Przykład 1

W	E
1T	1C
2K	3K
3C	3BA
4C	pas

3K – 5+kar - 4 kiery;
3C – uzgodnienie koloru;
3BA – singleton trefl (patrz: Sekwencje krótkościowe), a więc 11 (10)+PC, bo nie daliśmy splintera 4T w poprzednim okrążeniu;
4C – negat, brak wyłączenia i zupełne minimum siły.

Przykład 2

W	E
1T	1C
2K	2P
3BA	pas

3BA – 5 kar, minimum siły, oczywiście z zatrzymaniem w kolorze nie licytowanym – treflach.

Przykład 3

W	E
1T	1C
2K	2P
2BA	3BA
pas

1T – alternatywą jest otwarcie 2BA, ale ręka jest zbyt urodziwa, zwłaszcza w kontekście gry kolorowej,
        dlatego decydujemy się na silnego trefla.
2BA – ręka jest nadwyżkowa, więc otwierający nie blokuje wymiany informacji.
3BA – nie istnieje obowiązek odlicytowania fitu karowego. Ręka E jest brzydka, namawia do gry BA. 
Licytujemy to, co chcielibyśmy grać. Licytacja naturalna, w przeciwieństwie do relayowej, umożliwia przekazywanie intencji: 
partnerze chiałbym grać w BA, chciałbym grać w kolor, jeszcze nie wiem w co grać - pozostawiam to twojej ocenie. 
3K powinniśmy zgłosić z ręką podaną w nawiasach – miltonów tyle samo, ale do gry karowej - wymarzona (aż 3 kontrole). 
3K powie: "Partnerze jestem zainteresowany grą kolorową".

Przykład 4

A W 10 3 K D 10 7 6 A 2 A 10

W    E

K D 6 4 A 9 8 4 10 5 9 8 3

.

W	E
1T	1C
2K	2P
3P	4C
4BA	5P
6P	pas

2K – naturalna odwrotka;
2P – 4 kiery, 4 piki;
3P – wygląda na to, że gra w piki może przynieść lewę zysku. Uzgadniamy od razu piki, 
        gdyż łatwiej będzie się dowiedzieć o wartościach pikowych;
4C – najbliższy cue-bid, nadwyżkowe (E ma znakomite wartości do gry pikowej);
4BA – Blackwood;
5P – 2 wartości + dama atu.  

Przykład 5

2K - naturalna odwrotka: forsing do dogranej i 5+ kar lub fit pikowy 4+.
Co mamy teraz zalicytować z kartą typu:

A D 8 6 2 9 8 6 5 K D 7 4

Wprawdzie mamy do dyspozycji splintera - 3C (4+ kara, singel kier), ale zgodnie z opisem konwencji
powinien on być w sile 7-9(10)PC, a my mamy miltonów 11.
Rzeczywiscie, odzywka splinter nie powinna mieć zbyt szerokiego przedziału siły. 
Np. klasyczna sekwencja typu 1C-4K (splinter) obiecuje siłę 12-14(15)PC. 
Z większą siłą powinniśmy przejąć inicjatywę, zaczynając np. od skromnego two over one.
Z podaną ręką należy jednak mimo wszystko dać splintera 3C i jeśli partner zacznie gwałtownie hamować, 
(z karami i koncentracją figur kierowych zgłosi 3BA), wykonać jeszcze kolejny krok do przodu.
Przypuśćmy, że mamy jeszcze silniejszą kartę, np:

A D 8 6 2 D 9 6 5 K D 7 4

Nasze 13PC, kolor uzgodniony (piki lub kara) oraz singelton w najgorszym razie dają 33 punkty przeliczeniowe 
- bilans na szlemika. E powinien więc wziąć sprawy w swoje ręce.
Ale jaka odzywkę wybrać?
Proponuję 2BA!!
Co, 2BA z singeltonem? - absurdalne, powiecie.
Ale o absurdzie nie może być mowy. Naszym celem jest osiągnięcie optymalnego kontraktu, 
a pomocnym ku temu narzędziem jest zwiadowcze 2BA. W żadnym razie nie jest naszym zagraniem grać w BA. 
Partner ma przecież dla nas 4+ piki lub 5+ kar. Niech się ujawni (3P będzie oznaczało wariant pierwszy, a każda inna odzywka - drugi), 
a później - zapewniam was - pójdzie jak z płatka.